آموزشی: تحلیل دیمر مورد نظر علاقمندان

[غزال]

سلام
با تشکر از این تاپیک پر بار و دوستان. من از صنعتکاران شنیده ام که در بردهای صنعتی گران قیمت و هم در یک application شزکت st دیده ام که برای تحریک بهتره از ترانس پالس با خروجی نمایی استفاده بشه.یک دلیل آنه که موج نمایی بخاطر پیک سوزنی لحظه اولیه جریان بالایی تزریق میکنه و دلیل دوم اینه که در بارهای جریان بالا و متناسبا scr , triac جریان بالا نباید جریان گیت کاملا صفر بشه چون زودتر خاموش میشه و موج نمایی این دو را تامین میکنه.البته میگن در GTO ها این مشکل برطرف شده.البته خیلی خوشحال میشم کسی فراتر و از تجاربش در اینمورد صحبت کنه و یاد بده.

درود

ضمن تشکر و تقدیر بابت مشارکت شایسته و پاسخ قابل تامل حضرت عالی
بله این درسته که بهترین و ایده آلترین تحریک ترایاک تزریق پالس سوزنی به گیت است و حتی بسیاری از انواع ترایاک بدون پالس سوزنی یا ضربه اساسا روشن نمیشوند و بهمین دلیل وجود دیاک را اجتناب ناپذیر میکنه زیرا دیاک ضربه لازم را تولید میکنه چه با خازن و چه بدون خازن
بطوریکه مرز روشن و خاموش دیاک متفاوت با دیگر قطعات و تداعیگر اشمیت تریگر است و لذا اگر با ولتاژ حدود ۳۰ ولت ناگهان هدایت کنه دیگه با کاهش اپسیلنی خاموش نمیشه و لذا ضربه لازم در هر شرایطی تامین میشه چه با خازن و چه بی خازن

بنحویکه انواع بدون خازن هم کاربرد فراوانی داره و در این موارد هیچگونه ضرورتی به استفاده از خازن وجود نداره و سالهاست هویه های ولر تعمیرگاهم نه تنها بدون خازن بلکه بدون دیاک و هر کدام فقط با یک ترایاک و یک مقاومت حدود ۴۷ کیلو وظیفه کلیدزنی را بعهده داره و تابحال هیچ مشکلی هم مشاهده نشده .

بنابرین اگرچه هرگز نقشه بدون دیاک ندیدم اما نقشه بدون خازن به وفور دیدم و خودم سالهاست بدون خازن و حتی بدون دیاک استفاده میکنم

بنابمراتب ضمن تشکر از حضرت عالی بابت نکات مطروحه ،
وجود خازن دلیل دیگری داره ، شبیه باک ۱۰ لیتری که در مسافرت صد کیلومتری کارآمده و هرچند موجب اختلال یا ضعف قدرت موتور نمیشه اما در مسیرهای دویست کیلومتری که هیچ پمپ بنزینی بین جاده وجود نداره باک ۱۰ لیتری ناکارآمده و ناگزیر به استفاده از تمهیدات اضافی هستی و لذا خازن هم اضافه میکنیم تا قادر به استفاده از اتومبیل در تمام مسیر دویست کیلومتری باشیم.

سپاس

 

[ساخر]

با سلام حضور استاد
آیا بجای دیاک می توان برای تامین ولتاژ آتش ترایاک از دیود زنر 30 ولتی استفاده کرد؟
با تشکر

 

[غزال]

با سلام حضور استاد
آیا بجای دیاک می توان برای تامین ولتاژ آتش ترایاک از دیود زنر 30 ولتی استفاده کرد؟
با تشکر

درود

سوال خوبی مطرح کردی
هرچند اتفاقا در پست قبل پاسخ تلویحی را عرض کردم که دیاک برخلاف دیگر قطعات خاصیتی شبیه اشمیت تریگر داره و هیچ قطعه ای بجاش کار نمیکنه
و حتی سوال شما را به صورت زیر در تاپیکی مطرح کردم که تابحال بدون پاسخ مانده و سوال این بود که

چرا دو زینر سری ۳۰ ولتی سر به سر یا ته به ته علیرغم شباهت بسیار زیاد ظاهری ، معذالک بهیچ عنوان بجای دیاک قابل استفاده نیست؟
زیرا رفتار زینر ۳۰ ولت بصورت پیوسته است ولی دیاک جهشی و شبیه اشمیت تریگر عمل میکنه و درسته که در ۳۰ ولت هدایت میکنه ولی در مرحله نزولی با کاهش ولتاژ مثلا در ۲۹ ولت نه تنها خاموش نمیشه بلکه هدایتش کمتر هم نمیشه و وقتی خاموش بشه دیگه در مرحله صعودی با افزایش ولتاژ بمقدار ۲۹ ولت که قبلا روشن بود حالا روشن نمیشه و باید حدود همون ۳۰ ولت بشه تا هدایت کنه

بعبارت دیگر عکس العمل زینر به هر ولتاژی همیشه یکسانه چه با افزایش ولتاژ چه با کاهش ولتاژ به اون نقطه مثلا ۲۹ ولت رسیده باشه همیشه حالت نیمه روشن مانند مقاومت ۱۰ اهمی میشه
ولی عکس العمل دیاک متفاوته و نگاه میکنه که اگه با کاهش ولتاژش بمقدار ۲۹ ولت شده باشه مانند لحظات قبلش همچنان روشن میمونه ولی اگه با افزایش ولتاژ مقدار ۲۹ ولت شده باشه مانند قبلش همچنان خاموش میمونه و لذا با زینر بسیار متفاوته.

به این ترتیب تغییراتش برخلاف زینر بصورت پیوسته نیست و لذا ضربه مورد نیاز ترایاک را تولید میکنه.

سپاس

 

[غزال]

درود

اگر دقت کنید ، اولین باری که دیاک ۳۰ ولت ببینه دیگه صبر نمیکنه ولتاژش ۳۵ ولت و ۴۰ ولت و ۲۰۰ ولت بشه با همون ۳۰ ولت روشن میشه و تا آخر نیم سیکل روشنه
ولی شما دیاک را با ورودی ۹۳ ولت و ولتاژهای ناممکن بررسی میکنی در حالیکه خیلی قبل از اینکه ۹۳ ولت بشه روشن شده

و درسته که میتونی جوری پتانسیومتر را تنظیم کنی که هر زمان برق شهر ۳۰۰ ولت شد روشن بشه و اون زمانی است که وقتی برق شهر ۳۰۰ ولت بشه تازه ولتاژ دیاک ۳۰ ولت میشه و اینجوری از ۳۰۰ ولت به بعد را هدایت میکنه نه اینکه دیاک ۳۰۰ ولت بشه هدایت میکنه
دیاک هیچوقت بیشتر حدود ۳۰ ولت نمیشه و اگه بیشتر بشه یعنی باباش دراومده و سوخته

پس نیم سیکل را بکش و نقاط مختلف را بررسی کن بگو ببینم میتونم پتانسیومتر را جوری تنظیم کنم برق شهر به اینجا مثلا ۱۰۰ ولت رسید روشن بشه ؟
بعد فقط ۴ بار ۱۰۰ ولت ۱۰۰ ولت جلوتر برو تا ببینی چه اتفاقی میافته و میتونی در هر ۴ نقطه بدلخواهت روشنش کنی؟
از ۳۰ ولت چشم پوشی کن اشکال نداره و فقط ۴ تا نقطه ۱۰۰ ولتی هم جلو بری می فهمی

سپاس

 

[mehran101]

سلام
با سپاس فراوان از پاسخ و اطلاعات استاد بزرگوار و تشریک مساعی دوستان.من چندان با scr و triac ها سرکار نداشتم ولی با شم الکترونیکی پی برده بودم و الان با مطالب مجرب شما دیگه مطمین شدم . آیسی هایی مثل u217 u2117 u208 u2008 برای مقاصد صنعتی اینکار را میکنند ولی متاسفانه قیمت خیلی بالایی پیدا کرده اند جز آیسی tca785 که کاملا چینی است.میخواستم یک مدار تحریک ne555 بهمراه دیاک برای تحریک استفاده کنم که متاسفانه تا الان وقت نکرده ام.

 

[غزال]

سلام
با سپاس فراوان از پاسخ و اطلاعات استاد بزرگوار و تشریک مساعی دوستان.من چندان با scr و triac ها سرکار نداشتم ولی با شم الکترونیکی پی برده بودم و الان با مطالب مجرب شما دیگه مطمین شدم . آیسی هایی مثل u217 u2117 u208 u2008 برای مقاصد صنعتی اینکار را میکنند ولی متاسفانه قیمت خیلی بالایی پیدا کرده اند جز آیسی tca785 که کاملا چینی است.میخواستم یک مدار تحریک ne555 بهمراه دیاک برای تحریک استفاده کنم که متاسفانه تا الان وقت نکرده ام.

درود

در خصوص نقشه ، باید از نقشه های موجود که بتعداد زیادی در انجمن وجود داره استفاده کنید و یا از استاد عزیز و ارجمندم جناب آقای رجبی درخواست فرمایید که در این خصوص توانایی کم نظیری دارند

اما در خصوص تاکید شما به استفاده از ۵۵۵ بنظر من آین آی سی با وجود کاربرد فراوان چندان آی سی خوبی نیست.

اما دلیل استفاده از آی سی را مطرح نفرمودید زیرا درحالیکه نقشه بسیار ساده این تاپیک با تغییرات ناچیزی توانایی و قابلیت فراوانی داره چه ضرورتی به استفاده از آی سی هست؟

سپاس

 

[غزال]

درود

ولتاژ نقاط A, B. , C, D در تصویر نیم سیکل زیر بشرح زیر است
نقطه. 100 =A
نقطه 200=B
نقطه 300 = C
نقطه 200 =D
برای اینکه در هر یک از نقاط فوق بخواهیم دیاک روشن بشه مقاومت بالا و پایین پتانسیومتر باید چند اهم باشه ؟

پاسخ نقطه A را خودم اعلام میکنم
یعنی میخوام ببینم دیمر در هر نیم سیکل ، برای اینکه همیشه از نقطه A به بعد را هدایت کنه باید مقاومت بالایی پتانسیومتر ( R2 ) ، چند اهم و مقاومت پایینی پتانسیومتر ( R1 ) چند اهم باشه؟
حل مسئله
چون ولتاژ برق شهر در نقطه A مقدار ۱۰۰ ولته پس ولتاژی که روی کل مقاومت پتانسیومتر ۳۰۰ کیلویی هست ۱۰۰ ولته و از طرفی در اینحالت باید ولتاژ دو سر مقاومت پایینی ۳۰ ولت باشه پس ۳ تا معلوم دارم و فقط مقاومت پایینی ( R1 ) مجهوله و لذا با تناسب ساده زیر بدست میاد
100v. 300k
R1چند اهم 30v
بنابرین. 100 / 300×30 که پاسخ ۹۰ کیلو میشه
پس باید مقاومت پایینی ۹۰ کیلو و بنابرین بالایی ۲۱۰ کیلو باشه تا سر وسط پتانسیومتر ۳۰ ولت بشه

دراینصورت وقتی برق شهر ۱۰۰ ولت بشه ولتاژ سر وسط پتانسیومتر که برابر با ولتاژ مقاومت پایینی است ۳۰ ولت میشه و دیاک و ترایاک روشن میشه و تا آخر نیم سیکل مطابق هاشور قرمز شکل زیر روشن میمونه و همیشه ناحیه هاشور آبی را حذف میکنه .

حالا شما برای نقطه B و سپس C و سپس D پاسخ را اعلام کنید و ناحیه روشن را مانند هاشور قرمز شکل زیر مشخص کنید.

سپاس

 

[غزال]

درود

اینم پاسخ نقطه B
پایین ترین شکل زمانی است که میخواهیم دیمر از نقطه B یعنی از ۲۰۰ ولت هدایت کنه که تا آخر نیم سیکل هدایت میکنه و لذا همیشه از هر نیم سیکل ، هاشور قرمز شکل پایینی را به مصرف کننده میده و هاشور آبی را حذف میکنه
بنابرین انرژی کمتر از حالت اول به مصرف کننده میرسه
بطوریکه در سمت راست شکل محاسبه را می بینی که با یک تناسب ساده مقدار R1 بدست اومد که ۴۵ کیلو شد و لذا مقاومت بالایی پتانسیومتر باید ۲۵۵ کیلو باشه تا همیشه دیمر بعد از ۲۰۰ ولت روشن بشه


حالا دو مقاومت بالا و پایین پتانسیومتر را برای دو نقطه باقیمانده C و. D پیدا کن و هاشور قرمز را مشخص کن.
بازم نمیتونی؟
اگه یک تناسب ساده هم بلد نیستی چجوری فوق دیپلم گرفتی ؟
کم کم روی سرم نوک چند تا شاخ احساس میکنم و احتمالا امشب کامل میشه.

سپاس

 

[nishgon64]

استاد بلدم دیشب نرسیدم نگاه کنم
من هر بار این تاپیک رو باز میکنم از اول همه رو میخونم تا بفهمم که شما کتک نزنی مارو
خوبیش اینه که هیچ وقت هم نمیفهمم و شما ناراحت میشی :crying:
فوق دیپلمم برای زمان شاه هست سال 1381
همین که جمع و تفریق هم یادم مونده عالیه :68000000:

 

[nishgon64]

200 ولت دوم را هم خودتان حساب کردید قبلا باید سر پایین روی 45 کیلو باشه
فقط اینکه وقتی پتانسیومتر روی این مقدار باشه توی 200 ولت نیمه اول سیکل ترایاک هدایت میکنه تا انتهای سیکل و 200 ولت دوم رو نداریم عملا !!!!