- 2006-10-05
- 474
- 211
علوم زيست محيطيآزمايشگاههاي ملي (ORNL) آمريكا. اين دو در پي يافتن مسائل مربوط به گسترش منابعبرق توليدي از سدهاي آبي (برق آبي) هستند. اين آزمايشگاهها انجام ارزيابي و مطالعاتديگر را به همراه صدور مجوز براي طرحهاي نيروگاههاي آبي در كميسيون فدرال قانونگذاري انرژي (FERC)، بر عهده دارند. به علاوه آنها در زمينه روشهاي اجتناب ياكاهش اثرات زيست محيطي اين طرحها، تحقيقاتي را براي وزارت انرژي آمريكا و برخيديگر از مراكز انجام داده و به آژانسهاي دولتي و فدرال و نيز بخش خصوصي، مشاورهميدهند. مايك مسوول گروه Hydrosystems در بخش مطالعات اكوسيستمها و مدير برنامه طرحهاي FERC در بخش انرژي و >كوتانت< نيز يك اكولوژيست در بخش علومزيست محيطي است.
* چرا توليد برق از سدها براي آمريكا،اهميت دارد؟
ـ مايك: در حال حاضر انرژي موجود در آب جاري، سهل الوصولترين، تجديدشوندهترين و تميزترين منبعي استكه براي توليد برق در كشور در اختيار است.اين منبع در بيشتر مناطق كشور كه دارايبارندگي زياد بوده و يا در مناطق كوهستاني،قابل دسترسي است. ذكر اين نكته ضروري است كه انرژي برق آبي مهمترين منبعتجديدپذير انرژي براي آمريكا بوده و نسبتبه انرژي زمين گرمايي، زيست توده(Biomass)، انرژي خورشيدي و باد قابلاعتمادتر، كاراتر و ارزانتر است. تميزترينمنبع نيز از آن جهت است كه فاقد انتشاردياكسيد كربن، دياكسيد گوگرد، اكسيدهاينيتروژن يا هرگونه آلودگي هواست. به علاوهزائدات جامد يا مايع نيز توليد نميكند.
ـ مايك: در حال حاضر انرژي موجود در آب جاري، سهل الوصولترين، تجديدشوندهترين و تميزترين منبعي استكه براي توليد برق در كشور در اختيار است.اين منبع در بيشتر مناطق كشور كه دارايبارندگي زياد بوده و يا در مناطق كوهستاني،قابل دسترسي است. ذكر اين نكته ضروري است كه انرژي برق آبي مهمترين منبعتجديدپذير انرژي براي آمريكا بوده و نسبتبه انرژي زمين گرمايي، زيست توده(Biomass)، انرژي خورشيدي و باد قابلاعتمادتر، كاراتر و ارزانتر است. تميزترينمنبع نيز از آن جهت است كه فاقد انتشاردياكسيد كربن، دياكسيد گوگرد، اكسيدهاينيتروژن يا هرگونه آلودگي هواست. به علاوهزائدات جامد يا مايع نيز توليد نميكند.
انرژي برق آبي ارزانترين منبع برق درآمريكاست. هر كيلووات ساعت برق توليدي به اين روش فقط نيازمند 0/6 سنت هزينهبراي راهبري، تعمير و نگهداري است و اين درحالي است كه اين هزينه براي نيروگاههاي اتمي و زغال سنگي به ترتيب 2/2 و1/2سنت به ازاي هر كيلووات ساعت است. درمنطقه ما يعني دره تنسي، نرخ برق پايين بوده و دليل اصلي آن نيز وجود سهم زياد برقحاصل از سدهاست.
در حال حاضر انرژي برق آبي از اجزاياصلي بيشتر سيستمهاي توليد برق جهان است. اين انرژي يك پنجم از انرژي مصرفيدر كل جهان را تامين كرده و بعد از انرژيفسيلي در رتبه دوم منابع توليد برق است. در آمريكا قبلا اين انرژي تامين 14 درصد ازمصرف برق را بر عهده داشت و در حال حاضرتامين كننده 10 درصد برق كشور است.نيروگاههاي آبي آمريكا سالانه معادل 500ميليون بشكه نفت، انرژي توليد ميكنند. البته سهم اين انرژي در مناطق مختلف كشور،تفاوت دارد مثلا در ايالتهاي اطراف كوهRocky اين انرژي تامين كننده 14 درصد برقاست و در Pacific Coast اين رقم به 63 درصدميرسد. در Northwest Pacific كه شديدا متكي به انرژي برق آبي است حدودا دو سومبرق مصرفي از 58 سد بزرگ و كوچك تامينميشود.
هدف من آن نيست كه انرژي برق آبي رابدون مشكل و مساله معرفي كنم بلكهميخواهم با ارايه اين ارقام، اهميت آن راگوشزد كنم.
* وضعيت منابع ملي انرژي برق آبي بهچه صورت است؟
ـ مايك: تقريبا نيمي از پروژههاي نيروگاهآبي آمريكا به صورت فدرال و نيمي به صورتغير فدرال است. پروژههاي غير فدرال ازكميسيون فدرال قانونگذاري انرژي (FERC)موافقتنامههاي 50 ساله دريافت ميكنند كهبايد هر دوره تجديد شود. براي مثال تعدادياز 156 پروژه توليد انرژي برق آبي كه در سال1943 ساخته شده بايد پيش از تجديدموافقتنامه، اصلاحاتي را براي دستيابي بهاستانداردها انجام ميدادند. گاهي نيز برايحفاظت از محيط زيست بايد اين اصلاحاتانجام شوند كه در اين مورد ميتوان به كاهشجمعيت ماهيان آزاد در منطقه
Pacific Northwest اشاره كرد. در بعضي مواردبه جاي تجديد موافقتنامه، اين كميسيونممكن است تصميم بگيرد كه سد را حذف كرده و براي كمك به مهاجرت ماهيان آزاد،جريان آزاد رودخانه را حفظ كند. اينتصميمات ميتواند منجر به كاهش توليدبرق و افزايش حدود هشت درصدي در نرخبرق براي مصرف كنندگان اين منطقه شود.
طبق قرارداد منعقده ميان ما و وزارتانرژي آمريكا و كميسيون مذبور،آزمايشگاههاي ORNL ارايه دهنده مشاورهدر زمينه اصلاحاتي هستند كه نيروگاههايآبي براي اخذ موافقتنامه بايد به مورد اجرا بگذارند. اين آزمايشگاهها از توسعهنيروگاههايي كه همخوان با محيط زيست باشند، حمايت ميكنند.
* اگر نيروگاه متوقف شود، به چه صورتجايگزيني انجام خواهد شد؟
ـ مايك: احتمالا در مناطقي از آمريكا كه ازانرژي برق آبي براي زمانهاي اوج مصرفاستفاده ميكنند، اثرات حذف توليد برق (طياخذ مواد موافقتنامه مجدد) شديدتر از مناطقديگر است. در اين سدها مقدار زيادي آبذخيره ميشود تا هنگام اوج مصرف، سريعا توربينها را به جريان اندازد. ايجاد نوساناتسطح آب رودخانه هنگام اين عمليات، اثراتنامطلوب زيست محيطي و اجتماعي درپي دارد. باتوجه به حساسيت كنوني نسبتبه مسائل زيست محيطي، چنين پروژههايي مجاز به ادامه اين عمليات نيستند. براي رفعمشكلات در دورههاي اوج مصرف، ميتوان ازنيروگاه توربين گازي، نيروگاه زغال سنگي يا برنامههاي ذخيره سازي و تشويق به منظورمصرف كمتر انرژي استفاده كرد.
ـ كوتانت: بايد توجه داشت كه اگر قسمتي ازظرفيت برق آبي كاهش يابد، ديگرقسمتهاي شبكه برق ميتوانند آن را تامينكنند. به همين دليل است كه كاناداييها درمورد فروش انرژي برق آبي به آمريكا نگران هستند. قابل ذكر است كه بزرگترين منبعخارجي برق براي آمريكا، شركت Qubec Hydroاست كه برق بسيار زيادي رابه New England و شهر نيويورك ميفروشد.هر چند Pacific Northwestميتواند برق بيشتري وارد كند ولي اين موضوع، مسالهموازنه پرداختها را بغرنجتر ميكند. بايد گفت كه پروژههاي بزرگ توليد انرژي برق آبيكانادا، داراي
اثرات زيست محيطي شديدي است.
* علاوه بر توليد تميز برق، ديگر منافعنيروگاههاي آبي چيست؟
ـ مايك: مخازن پشت اين گونه سدها دارايارزش تفريحي است چون ميتوان از آنجابراي ماهيگيري، قايقراني، اسكي روي آب وشنا استفاده كرد. آنجا ميتواند سكونتگاهمناسبي براي ماهي، پليكان، غاز، عقاب وعقاب دريايي باشد. به علاوه براي تامين آبنيز مخزن مناسبي بوده و ميتواند هنگامسيل به كنترل آن كمك كرده و فرسايش خاك را به حداقل برساند. معمولا با گسترشاين سدها و نيروگاهها، فرصتهاي تفريحينيز بيشتر ميشود.
در حال حاضر انرژي برق آبي از اجزاياصلي بيشتر سيستمهاي توليد برق جهان است. اين انرژي يك پنجم از انرژي مصرفيدر كل جهان را تامين كرده و بعد از انرژيفسيلي در رتبه دوم منابع توليد برق است. در آمريكا قبلا اين انرژي تامين 14 درصد ازمصرف برق را بر عهده داشت و در حال حاضرتامين كننده 10 درصد برق كشور است.نيروگاههاي آبي آمريكا سالانه معادل 500ميليون بشكه نفت، انرژي توليد ميكنند. البته سهم اين انرژي در مناطق مختلف كشور،تفاوت دارد مثلا در ايالتهاي اطراف كوهRocky اين انرژي تامين كننده 14 درصد برقاست و در Pacific Coast اين رقم به 63 درصدميرسد. در Northwest Pacific كه شديدا متكي به انرژي برق آبي است حدودا دو سومبرق مصرفي از 58 سد بزرگ و كوچك تامينميشود.
هدف من آن نيست كه انرژي برق آبي رابدون مشكل و مساله معرفي كنم بلكهميخواهم با ارايه اين ارقام، اهميت آن راگوشزد كنم.
* وضعيت منابع ملي انرژي برق آبي بهچه صورت است؟
ـ مايك: تقريبا نيمي از پروژههاي نيروگاهآبي آمريكا به صورت فدرال و نيمي به صورتغير فدرال است. پروژههاي غير فدرال ازكميسيون فدرال قانونگذاري انرژي (FERC)موافقتنامههاي 50 ساله دريافت ميكنند كهبايد هر دوره تجديد شود. براي مثال تعدادياز 156 پروژه توليد انرژي برق آبي كه در سال1943 ساخته شده بايد پيش از تجديدموافقتنامه، اصلاحاتي را براي دستيابي بهاستانداردها انجام ميدادند. گاهي نيز برايحفاظت از محيط زيست بايد اين اصلاحاتانجام شوند كه در اين مورد ميتوان به كاهشجمعيت ماهيان آزاد در منطقه
Pacific Northwest اشاره كرد. در بعضي مواردبه جاي تجديد موافقتنامه، اين كميسيونممكن است تصميم بگيرد كه سد را حذف كرده و براي كمك به مهاجرت ماهيان آزاد،جريان آزاد رودخانه را حفظ كند. اينتصميمات ميتواند منجر به كاهش توليدبرق و افزايش حدود هشت درصدي در نرخبرق براي مصرف كنندگان اين منطقه شود.
طبق قرارداد منعقده ميان ما و وزارتانرژي آمريكا و كميسيون مذبور،آزمايشگاههاي ORNL ارايه دهنده مشاورهدر زمينه اصلاحاتي هستند كه نيروگاههايآبي براي اخذ موافقتنامه بايد به مورد اجرا بگذارند. اين آزمايشگاهها از توسعهنيروگاههايي كه همخوان با محيط زيست باشند، حمايت ميكنند.
* اگر نيروگاه متوقف شود، به چه صورتجايگزيني انجام خواهد شد؟
ـ مايك: احتمالا در مناطقي از آمريكا كه ازانرژي برق آبي براي زمانهاي اوج مصرفاستفاده ميكنند، اثرات حذف توليد برق (طياخذ مواد موافقتنامه مجدد) شديدتر از مناطقديگر است. در اين سدها مقدار زيادي آبذخيره ميشود تا هنگام اوج مصرف، سريعا توربينها را به جريان اندازد. ايجاد نوساناتسطح آب رودخانه هنگام اين عمليات، اثراتنامطلوب زيست محيطي و اجتماعي درپي دارد. باتوجه به حساسيت كنوني نسبتبه مسائل زيست محيطي، چنين پروژههايي مجاز به ادامه اين عمليات نيستند. براي رفعمشكلات در دورههاي اوج مصرف، ميتوان ازنيروگاه توربين گازي، نيروگاه زغال سنگي يا برنامههاي ذخيره سازي و تشويق به منظورمصرف كمتر انرژي استفاده كرد.
ـ كوتانت: بايد توجه داشت كه اگر قسمتي ازظرفيت برق آبي كاهش يابد، ديگرقسمتهاي شبكه برق ميتوانند آن را تامينكنند. به همين دليل است كه كاناداييها درمورد فروش انرژي برق آبي به آمريكا نگران هستند. قابل ذكر است كه بزرگترين منبعخارجي برق براي آمريكا، شركت Qubec Hydroاست كه برق بسيار زيادي رابه New England و شهر نيويورك ميفروشد.هر چند Pacific Northwestميتواند برق بيشتري وارد كند ولي اين موضوع، مسالهموازنه پرداختها را بغرنجتر ميكند. بايد گفت كه پروژههاي بزرگ توليد انرژي برق آبيكانادا، داراي
اثرات زيست محيطي شديدي است.
* علاوه بر توليد تميز برق، ديگر منافعنيروگاههاي آبي چيست؟
ـ مايك: مخازن پشت اين گونه سدها دارايارزش تفريحي است چون ميتوان از آنجابراي ماهيگيري، قايقراني، اسكي روي آب وشنا استفاده كرد. آنجا ميتواند سكونتگاهمناسبي براي ماهي، پليكان، غاز، عقاب وعقاب دريايي باشد. به علاوه براي تامين آبنيز مخزن مناسبي بوده و ميتواند هنگامسيل به كنترل آن كمك كرده و فرسايش خاك را به حداقل برساند. معمولا با گسترشاين سدها و نيروگاهها، فرصتهاي تفريحينيز بيشتر ميشود.