سلام دوستان . میخوام براتون از لیحیم سردی به صورت فنی بگم . چون کارامد هستش و هم اینکه دوستون دارم .
[hide]برای نصب تمام المان ها بر روی مدار از ماده ای به نام قلع استفاده میشه . که خود قلع ( لحیم ) دارای انواع متعددی هست .
لحیم آلیاژی از قلع و سرب است كه بر حسب درصد آنها در آلیاژ درنظر گرفته می شه. چنانچه بر روی قرقره لحیم نگاه كنید دو عدد بر روی آن نوشته شده است بطور مثال 60/40 این به آن معنا است كه لحیم فوق دارای 60 درصد قلع و 40 درصد سرب می باشد.
اصولا برای لحیم كاری در الكترونیك باید از لحیمی استفاده شود كه در صد قلع آن 40 باشد. دلیل آن این است كه نقطه ذوب قلع كمتر است. بنابراین هرچه درصد قلع بیشتر باشد لحیم در درجه بیشتری ذوب می شود. درجه حرارت چنانچه بالا باشد سبب معیوب شدن نیمه هادیها مثل دیود ، می شود بخصوص آنكه باعث خرابی مدار چاپی نیز می شود. در مجموع در كارهای الكترونیكی از درصد قلع متوسط استفاده نمائید. بهترین نوع لحیم ، لحیم 50 درصد است كه در بازار به همین نام یافت می شود
البته باید بگم تمامی شرکت هایی که مادربرد تولید میکنند از قلع های لید فری استفاده میکنند و دیرتر آب میشن . چون بدون سرب هستند .
بررسی زیر یک چیپ برای این که ببینیم لحیم ها دچار مردگی یا همان سردی هستند کار غیر ممکنیه .
روشی برای این کار بود که آن هم استفاده از اشعه ایکس بود که فقط میتوانست سرنخ هایی از شکستگی لحیم را نشان دهد ولی چون از دست دادن خواصیت لحیم علایم ظاهری نداشت زیاد کارامد نبود . روش این کار بدین صورت بود که از 3 زاویه پرتو ایکس را به چیپ پرتاب میکردند و در مقایسه عکس های بدست آمده از طرف مقابل و مقایسه آن با هم و شکل سایر پایه ها پی به شکستگی میبردند . که هم زمان بر بود و هم ناقص .
راه دیگری هم بود که یک مایع خاص رو بر روی لحیم ها میریختند و این مایع که سریعا با لحیم ترکیب میشد میزان خاصیت لحیم رو نشون میداد . اگه لحیم براق میشد یعنی بهترین خاصیت و یا قسمت هایی از لحیم رنگ مات میگرفت اون قسمت دچار از دست دادن خاصیت است
اما لحیم سردی چرا ایجاد میشود ؟
لحیم هایی که برای بردهای بی جی ای استفاده میشه لحیم هایی هستند که لید فری هستند . یعنی بدون سرب . وقتی یک چیپ با این لحیم به مادربرد متصل میشه 3 حالت امکان دارد :
1 . حالت اول : لحیم سردی بین چیپ با لحیم :
سطح چیپ ها از لحیم نیست . بلکه از آلیاژی خاص میباشد که لحیم به آن جذب میشود . سطحی همانند مس اما با ترکیبی متفاوت . بر اثر ضربه ، گرمای بیش از حد و مداوم و یا لرزش های مداوم که بر اثر چرخش فن میباشد دچار شکستگی میشه .
2 . حالت دوم : لحیم سردی بین مادربرد و لحیم :
این حالت هم همانند حالت دوم امکان دارد اتفاق بیفتد .
3 . اما حالت سوم : از دست رفتن خاصیت لحیمی
لحیم ها شاید فقط ابزاری برای اتصال به نظر برسند اما باید دانست که از این اتصالات ولتاژ و دیتا که همگی دارای ولتاژ هستند عبور میکند .
ولتاژ دارای فرکانس هایی هست که در هنگام عبور از قلع بر اثر اصطحکاک ایجاد شده ، قلع رو دچار ارتعاشاتی و لرزشات بسیار کمی میکنه که همین امر باعث فاصله افتادن ما بین ذرات تشکیل قلع در زمانی طولانی میشه . با توجه به این که لحیم ها در حالت سرد جامد هستند و محکم میشوند و به خصوص لحیم های لید فری که دمای بسیار بالایی برای ذوب شدن نیاز دارند و انعطاف پذیر نیستند ، بعد از فاصله افتادن مابین ذرات تشکیل دهندشون به حالت قبل برنمیگردند و در این حالت دیگر ولتاژ مابین این فواصل ضعیف شده و به مادربرد یا چیپ نمیرسد . و به این میگویند قلع مردگی . قلعی که وصل هست اما ولتاژ از آن عبور نمیکنه .
پس متوجه شدید که قلع یا میمیرد که آن از دست دادن خاصیت قلع و رساناییش میباشد .
و دوم اینکه لحیم دچار شکستگی میشه که عوامل 1 و 2 هستش .
هیت گرفتن حالت 3 را صد در صد بر طرف میکنه . اما حالت 1 و 2 رو یا 50 درصد کاملا درست میکنه و یا 50 درصد احتمال اشکال دوباره هست .
اما چرا ؟
حالت 3 چون فواصل مابین ذرات قلع زیاد شده است با ذوب کردن دوباره قلع ، قلع دوباره به حالت اول برمیگردد و ایراد کاملا برطرف میشود . اما باید دانست که این یکی از معایب قلع هستش که بعد استفاده طولانی مدت 100 درصد پیش میاید .
اما حالت 1 و 2 زمانی 50 درصد اکی هستش که مشکل شکستگی مابین قلع باشه و یا بین چیپ و قلع و مادربرد و قلع . چون لحیم با ذوب شدن دوباره میگیره .
اما 50 درصد مابقی که امکان داره اکی نشه زمانی هست که چیپ یا مادربرد قسمت آلیاژی آن که مانند مس هستش بر اثر کثیفی یا .... دیگر قادر به گرفتن لحیم نباشد . که باید تمیز بشود . و این راهی داره که من خودم میکنم و آن هم خواباندم مادربرد برای 1 ساعت در تینر 10000 . شما هم حتما قبل از هیت گرفتن حتی اگه با فشار چیپ مشکل بر طرف میشه مادربرد رو حتما در تینر بخوابانید تا یک وقت نشه هیت بگیرید و چیپ یا مادربرد لحیم رو قبول نکنه .
دوستان امید وارم این اطلاعات به دردتون بخوره . دوستدار همتون حیدری
[/hide]
لحیم سردی چیست ؟
[hide]برای نصب تمام المان ها بر روی مدار از ماده ای به نام قلع استفاده میشه . که خود قلع ( لحیم ) دارای انواع متعددی هست .
لحیم آلیاژی از قلع و سرب است كه بر حسب درصد آنها در آلیاژ درنظر گرفته می شه. چنانچه بر روی قرقره لحیم نگاه كنید دو عدد بر روی آن نوشته شده است بطور مثال 60/40 این به آن معنا است كه لحیم فوق دارای 60 درصد قلع و 40 درصد سرب می باشد.
اصولا برای لحیم كاری در الكترونیك باید از لحیمی استفاده شود كه در صد قلع آن 40 باشد. دلیل آن این است كه نقطه ذوب قلع كمتر است. بنابراین هرچه درصد قلع بیشتر باشد لحیم در درجه بیشتری ذوب می شود. درجه حرارت چنانچه بالا باشد سبب معیوب شدن نیمه هادیها مثل دیود ، می شود بخصوص آنكه باعث خرابی مدار چاپی نیز می شود. در مجموع در كارهای الكترونیكی از درصد قلع متوسط استفاده نمائید. بهترین نوع لحیم ، لحیم 50 درصد است كه در بازار به همین نام یافت می شود
البته باید بگم تمامی شرکت هایی که مادربرد تولید میکنند از قلع های لید فری استفاده میکنند و دیرتر آب میشن . چون بدون سرب هستند .
بررسی زیر یک چیپ برای این که ببینیم لحیم ها دچار مردگی یا همان سردی هستند کار غیر ممکنیه .
روشی برای این کار بود که آن هم استفاده از اشعه ایکس بود که فقط میتوانست سرنخ هایی از شکستگی لحیم را نشان دهد ولی چون از دست دادن خواصیت لحیم علایم ظاهری نداشت زیاد کارامد نبود . روش این کار بدین صورت بود که از 3 زاویه پرتو ایکس را به چیپ پرتاب میکردند و در مقایسه عکس های بدست آمده از طرف مقابل و مقایسه آن با هم و شکل سایر پایه ها پی به شکستگی میبردند . که هم زمان بر بود و هم ناقص .
راه دیگری هم بود که یک مایع خاص رو بر روی لحیم ها میریختند و این مایع که سریعا با لحیم ترکیب میشد میزان خاصیت لحیم رو نشون میداد . اگه لحیم براق میشد یعنی بهترین خاصیت و یا قسمت هایی از لحیم رنگ مات میگرفت اون قسمت دچار از دست دادن خاصیت است
اما لحیم سردی چرا ایجاد میشود ؟
لحیم هایی که برای بردهای بی جی ای استفاده میشه لحیم هایی هستند که لید فری هستند . یعنی بدون سرب . وقتی یک چیپ با این لحیم به مادربرد متصل میشه 3 حالت امکان دارد :
1 . حالت اول : لحیم سردی بین چیپ با لحیم :
سطح چیپ ها از لحیم نیست . بلکه از آلیاژی خاص میباشد که لحیم به آن جذب میشود . سطحی همانند مس اما با ترکیبی متفاوت . بر اثر ضربه ، گرمای بیش از حد و مداوم و یا لرزش های مداوم که بر اثر چرخش فن میباشد دچار شکستگی میشه .
2 . حالت دوم : لحیم سردی بین مادربرد و لحیم :
این حالت هم همانند حالت دوم امکان دارد اتفاق بیفتد .
3 . اما حالت سوم : از دست رفتن خاصیت لحیمی
لحیم ها شاید فقط ابزاری برای اتصال به نظر برسند اما باید دانست که از این اتصالات ولتاژ و دیتا که همگی دارای ولتاژ هستند عبور میکند .
ولتاژ دارای فرکانس هایی هست که در هنگام عبور از قلع بر اثر اصطحکاک ایجاد شده ، قلع رو دچار ارتعاشاتی و لرزشات بسیار کمی میکنه که همین امر باعث فاصله افتادن ما بین ذرات تشکیل قلع در زمانی طولانی میشه . با توجه به این که لحیم ها در حالت سرد جامد هستند و محکم میشوند و به خصوص لحیم های لید فری که دمای بسیار بالایی برای ذوب شدن نیاز دارند و انعطاف پذیر نیستند ، بعد از فاصله افتادن مابین ذرات تشکیل دهندشون به حالت قبل برنمیگردند و در این حالت دیگر ولتاژ مابین این فواصل ضعیف شده و به مادربرد یا چیپ نمیرسد . و به این میگویند قلع مردگی . قلعی که وصل هست اما ولتاژ از آن عبور نمیکنه .
پس متوجه شدید که قلع یا میمیرد که آن از دست دادن خاصیت قلع و رساناییش میباشد .
و دوم اینکه لحیم دچار شکستگی میشه که عوامل 1 و 2 هستش .
اما چگونه رفع میشن ؟
هیت گرفتن حالت 3 را صد در صد بر طرف میکنه . اما حالت 1 و 2 رو یا 50 درصد کاملا درست میکنه و یا 50 درصد احتمال اشکال دوباره هست .
اما چرا ؟
حالت 3 چون فواصل مابین ذرات قلع زیاد شده است با ذوب کردن دوباره قلع ، قلع دوباره به حالت اول برمیگردد و ایراد کاملا برطرف میشود . اما باید دانست که این یکی از معایب قلع هستش که بعد استفاده طولانی مدت 100 درصد پیش میاید .
اما حالت 1 و 2 زمانی 50 درصد اکی هستش که مشکل شکستگی مابین قلع باشه و یا بین چیپ و قلع و مادربرد و قلع . چون لحیم با ذوب شدن دوباره میگیره .
اما 50 درصد مابقی که امکان داره اکی نشه زمانی هست که چیپ یا مادربرد قسمت آلیاژی آن که مانند مس هستش بر اثر کثیفی یا .... دیگر قادر به گرفتن لحیم نباشد . که باید تمیز بشود . و این راهی داره که من خودم میکنم و آن هم خواباندم مادربرد برای 1 ساعت در تینر 10000 . شما هم حتما قبل از هیت گرفتن حتی اگه با فشار چیپ مشکل بر طرف میشه مادربرد رو حتما در تینر بخوابانید تا یک وقت نشه هیت بگیرید و چیپ یا مادربرد لحیم رو قبول نکنه .
دوستان امید وارم این اطلاعات به دردتون بخوره . دوستدار همتون حیدری
[/hide]
